كلمه سونامي (tsunami) از كلمات ژاپني tsu (بندر) و nami (امواج) تشكيل شده است. سونامي موج يا رشته‌اي از امواج است كه در اقيانوس به دنبال زلزله هاي دريايي بوجود مي‌آيد. اين امواج ممكن است صدها كيلومتر پهنا داشته باشد و هنگام رسيدن به ساحل به ارتفاع آن به 10.5 برسد.

این ديوارهاي آب" با سرعتي تندتر از يك هواپيماي جت پهنه اقيانوس را مي‌پبمايند،به ساحل كوبيده مي‌شوند و تخريب وسيعي را باعث مي‌شوند.

بيشتر سونامي ها در اثر زلزله هاي زيرآبي ايجاد مي شوند. اما همه زلزله هاي زيرآبي موجب سونامي نمي شوند. يك زلزله بايد بيش از 6.75 در مقياس ريشتر بزرگي داشته باشد تا سونامی ایجاد کند. حدود 90 درصد همه سونامي ها در اقيانوس آرام رخ مي دهند. بيشتر سونامي ها قبل از اين كه به خشكي برخورد كنند، خود را نشان مي دهند و با استفاده از فناوري هاي نوين شامل (سيسموگراف كه وقوع زلزله را نشان مي دهد،‌ شناورهاي ساحلي مجهز به رايانه كه مي توانند تغييرات در ارتفاع موج ها را اندازه گيري كنند و يك سيستم سوت زني روي ساحل) مي توان وقوع سونامی را پیش بینی کرد و مردم را از خطر احتمالي آن آگاه كرد.

اگر آب بسرعت از ساحل عقب بكشد و بعد به ارتفاعات بالاتر و به درون خشكي كشيده شود،‌ يعني اين كه ممكن است سونامي رخ دهد. همچنين اگر مردم در کنار ساحل احساس کنند يك زلزله رخ داده است، ممكن است همین زلزله موجب سونامي شود. بنابراين بايد به سمت بخش هاي مرتفع تر و داخلي تر خشكي بروند. بعضي از ساحل های اقیانوس آرام سوت هاي هشدار دهنده سونامي دارند. اولين موج سونامي اغلب بزرگ ترين موج نيست. بنابراین مردم وقتی موجي كه به طور غيرطبيعي بزرگ است را مشاهده می کنند،‌ باید به سرعت به بخش هاي داخلي تر خشكي بروند. چون حتي ممكن است موج هاي بزرگ تري در راه باشد.

 سونامي سال 2011 ژاپن حدود 5 میلیون تن زباله را شسته و وارد دریا كرده است كه هنوز يك و نيم ميليون تن از آنها همچنان شناورند. اين آشغال ها در حجمي معادل سه برابر ايالات متحده آمريكا سرگردانند.

غریاله واژهٔ فارسی بومی برای این پدیده در استان بوشهر است و پدیدهٔ غریاله در کرانه‌های خلیج فارسنیز دارای پیشینه است. غریاله‌ها معمولاً پس از یک زمین لرزه بزرگ (با حرکت رو به بالا)، فعالیت آتشفشانی زمین لغزه و یا برخورد شهاب سنگ ها پدید می‌آیند. بسیاری از غریاله‌ها در کرانه‌های ژاپن رخ می‌دهند و از اینرو واژه ژاپنی مربوط به این پدیده یعنی (津波 تسونامی) به زبان انگلیسی و از آن راه به بسیاری زبان‌های دیگر نیز راه یافته است.

پس از غریاله‌ها معمولاً گسل های بزرگی در بستر دریاها پدید می‌آیند. سرعت موج‌های آبلرزه‌ای گاه به بیش از ۸۰۰ کیلومتر در ساعت می‌رسد. غریالهٔ سال ۱۷۸۸لیسبون (پرتغال) با موج‌هایی به بلندی حدود ۱۸ متر به شهر هجوم برد و ساکنان آن شهر را در کام خویش فرو برد. یکی از بزرگ‌ترین غریاله‌ها که در سال ۲۰۰۴ میلادی در نزدیکی سوماترای اندونزی روی داد باعث ویرانی عظیم و کشته شدن پیرامون ۱۰۰ هزار تن در جنوب آسیا شد.

در کتاب‌های تاریخ آمده که بندر بزرگ و پهناور سیراف در جنوب ایران تا سده چهارم هجری و عصر دیلمیان بندری آباد و پر رونق بوده و ناگهان بر اثر زمین‌لرزه‌ای قسمت بزرگی از شهر به زیر آب رفته که آثار آن هنوز هم مورد توجه باستان شناسان ایرانی وخارجی است. آیا غریاله سیراف را ویران کرد و به زیر آب برد پاسخ این سؤال را باید در پژوهش‌های آینده یافت.

در ۱۷ ژوئن سال ۹۸۷ میلادی ( ۲۷ خرداد ۳۵۷ شمسی ) و چهل سال بعد، گزارشهایی وجود دارند که امکان دارد مربوط به وقوع این پدیده در شهر سیراف باشند.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: